پروتکل یکپارچه برای درمان فراتشخیصی اختلالات هیجانی نوجوانان (راهنمای درمانگر) | چاپ دوم

طی دو دهه اخیر رویکرد شناختی رفتاری در درمان اختلال‏‌های هیجانی کودکان و نوجوانان موفقیت‌های چشمگیری کسب کرده است و پروتکل‌های درمانی متعددی بر اساس این رویکرد تدوین شده‌اند که از پشتوانه پژوهشی قابل‌قبولی برخوردار هستند، اما ویژگی مشترک پروتکل‌های درمانی موجود، اختصاصی بودن آنها است؛ یعنی برای یک اختلال (مثل اختلال افسردگی اساسی) یا مجموعه‌ای از اختلا‌ل‏‌های مرتبط (اختلال‏های اضطرابی) طراحی شده‌اند و این موضوع کاربرد آنها را در شرایطی که با اختلال‏های همبود مواجه هستیم دشوار می‌کند و نتایج ضعیفی را به همراه دارد. توجه به مسأله همبودی اختلال‌های روان‌شناختی و پاسخ به چالش‌های فوق‌الذکر میسر نبود، مگر از طریق تدوین راهکارهایی که توجه به موضوع همبودی و اهمیت آن را هم در سطح نظری و هم در سطح کاربردی مدنظر قرار دهد.

آشنایی با منابع و کتاب های آزمون المپیاد زیست شناسی | سال ۱۴۰۰ مشاهده مطلب

درمان‌های فراتشخیصی پیش قراول این نگاه تازه به تدوین پروتکل‌های درمانی محسوب می‌شوند. ابتدا این جهش در پروتکل‌های شناختی رفتاری حوزه اختلال‌های روان‌شناختی بزرگسالان رخ داد، ولی دیری نپایید که اهرنریچ و همکاران (۲۰۱۸) بر اساس رویکرد شناختی رفتاری، پروتکل یکپارچه درمان فراتشخیصی اختلال‏‌های هیجانی کودکان و نوجوانان را تدوین کردند. هدف اصلی این پروتکل، کاهش پریشانی ناشی از هیجان‌های قوی کودکان و نوجوانان است، از این‌رو طیف وسیعی از اختلال‏‌های هیجانی این محدوده سنی، از جمله اختلال‌‏های اضطرابی، اختلال‏‌های افسردگی، اختلال‏‌های سازگاری، اختلال استرس پس از سانحه، اختلال وسواس فکری- عملی و اختلال‏‌های مرتبط را هدف قرار می‌دهد، زیرا بر اساس عامل زمینه‌ساز مشترک اختلال‏های هیجانی یعنی «بی‌نظمی هیجانی» طراحی شده است. در طول یک دهه اخیر متخصصین شناختی رفتاری بر این باورند که شاید وقت آن فرا رسیده که با ظهور رویکرد فراتشخیصی، چتری بر سر درمان‌های اختصاصی برای رسیدن به یک وحدت یکپارچه گسترانیده شود.